KÂF SÛRESİ (SÛREYİ TAKDİM)

"Euzü Billahi mineş şeytanir racim" “Bismillahir-Rahmanir-Rahîm”

El-Hamdû Lillêhi Râbbi’l Alemîn Vessâlêtû Vesselêmû âlê Resûlînê Muhammedin ve âlê êlihî ve êshâbihî ecmêîn.

Rabbişrah-lî sadrî; Ve yessir-lî emrî; Vahlûl ûkdeten min lisênî; Yefkâhû kavlî; (Tâhâ 25-26-27-28)

Rabbim, göğsüme genişlik ver, kolaylaştır işimi, düğümü çöz dilimden ki anlasınlar beni. Allahümme amin..!

Değerli Kur’an dostları bugün muhteşem Kur’an ülkemizin yepyeni bir sitesine daha gireceğiz. Bu sitenin adı Ka f. Kaf sûresi elimizdeki mushafta 50. sırada yer alır. Adını girişindeki mukattaa harfinden, yani alfabe harfi olan Kaf’tan alır. Sûre bu adı daha ilk nesilden itibaren kazanmış, sahabe onu bu adla anıyor. Hatta Ümmü Hişam isimli bir annemiz bu sûreyi efendimizin arkasında dinleyerek ezberlediğini söyler. Bu sûreyi peygamberimizin bir rivayette sabah namazlarında, diğer bir rivayette cemaate hutbe biçiminde Kur’an’ı okuyarak sık sık bu sûre ile konuştuğunu, yani Resulallah’ın Kur’an’la konuştuğunu, hutbe diye Kur’an’ı okuduğunu, insanlara nasihat olarak Kur’an’ı verdiğini biz bu rivayetten öğreniyoruz. Yine Hz. Ömer’den gelen bir rivayette bu sûre efendimizin bayramlarda sık sık okuduğu sûrelerden.

Sûre Mekke’de nazil olmuş. Hatta yaklaşık nüzul yılına ait bir veriye de sahibiz. 4 ya da 5. yılda, peygamberliğin 4. ya da 5. yılında nazil olduğu kesin. Bu da nispeten nübüvvetin ilk döneminin sonlarına ait bir sûre olduğunu gösterir. Tüm kronolojilerde vahiy nüzûl dizimlerinde Mûrselat sûresi ile Beled sûresi arasına yerleştirilir. Nüzul sıralamasında 34. sıradadır.

Sûrenin konusuna gelince; tek cümleyle sûre yeniden diriliş ve ahiret sûresidir. Baştan sona sûre ahiret tasavvurumuzu, adalet tasavvurumuzu, yani yeniden diriliş inancımızı inşa eder.

Yeniden dirilişi inkârın temelinde ne yatıyor sorusu gerçekten meraka değer bir soru. Kur’an yeniden dirilişi, hesap gününü inkârın en temelinde yatan saikin uzak tanrı inancı olduğunu bu sûre de dile getirir ve o meşhur ayet, o bizi yüreğimizden titreten, sarsan berceste ayet bu sûrede yer alır. “ve nâhnû êkrâbû ileyhi min hâbli’l verîd” (16) Biz insana şah damarından daha yakınız.

Sözün özü insanoğlu kaçınılmaz akıbetine hazır olmak zorundadır. Neden mi? Nedeni açık çünkü “ve-ileyne’l-mâsîr” (43) tüm yollar Allah’a çıkar, dönüş Allah’a’dır. Bu kısa özetten sonra Kâf sûresinin tefsirine girebiliriz.

Adını girişindeki Kâf harfinden alır. İçinde kâf harfi bulunan kelimelerin çokluğuyla dikkat çeker. Bize kadar gelen rivayetlerden anlıyoruz ki, daha sahabe döneminde bu isimle anılmaya başlamıştır.

Ümmü Hişam, Rasulullah'ın bu sûreyi sık sık mü'minlere 'hutbe' olarak okuduğunu, kendisinin de bu sûreyi Rasulullah'tan dinleye dinleye ezberlediğini söyler (Müslim). Yine Hz. Ömer, Rasulullah'ın bu sûreyi bayram namazlarında sürekli okuduğunu nakleder [Muvatta ve Müslim).

Mekke'de inmiştir. İçeriğinden, peygamberliğin 5. yılına ait olduğu sonucuna varılabilir. Tüm iniş tertiplerinde Mûrselât-Beled arasında yer alır. Yine tüm kıraat okullarına göre 45 âyettir.

Kalem, Fecr ve Şems sûrelerinin ardından nüzul sürecinde içeriğinde kıssa anlatılan 4. sûredir. Öncekilerden farklı olarak Nuh, Ress, Lût ve Tübba' kıssaları anlatılır.

Sûrenin ana teması âhirettir. Kâf sûresi, konu açısından iç bütünlüğe sahiptir. Vahye atıfla başlayan sûre, baştan sona yeniden dirilişi ve Hesap Günü'nü konu edinir. Yer ve göklere ilişkin jeolojik ve kozmolojik deliller, hep bu kaçınılmaz sonu ifade için sıralanır (1-15).

Yeniden dirilişi inkâr etmenin, "uzak tanrı" tasavvurundan kaynaklandığını ifade eden o ünlü âyet bu sûrede yer alır: "Biz insana şahdamarından daha yakınız" (16). Ardından yeniden dirilişi inkâr edeni bekleyen âhiret azabı tasvir edilir (19-30). Ardından bu hakikate iman edip hesabı verilecek bir hayat yaşayanları bekleyen ödülün niteliği dile getirilir (31-35).

Sözün özü: İnsanoğlu ölümden kaçamaz. O halde akıbetine hazırlıklı olmak zorundadır. Er geç "her yol Allah'a çıkar" (41). Zira: "yer ayaklarının altından kayıp paramparça olduğu gün (her şey) son sürattir: işte bu akıl sır ermez bir toplanıştır" (44).

(M.İSLAMOĞLU)

“Rahmân ve Rahîm olan Allah’ın adıyla”

Hamd yalnız ve yalnız âlemlerin Rabbi olan Allah’a mahsustur. Salât ve selâm Allah’ın Rasûlüne, O’nun pâk aile halkına ve ashabına olsun. Rabbimiz bizden kabul buyur. Çünkü sen her şeyi işitensin, her şeyi bilensin. Sûre, Mekke’de nazil olmuş ve kitabımızın 50. sırasına yerleştirilmiş olan Gâf sûresidir. Sûreye Rabbimiz huruf-ı mukatta ve hemen sonrasında kitabına yeminle başlar.

“Gâf” huruf-ı mukattaa harfiyle başladığı için Gâf ismini almış, Mekke’de nâzil olmuş bir sûreyi tanıyacağız. Sûrenin âyetleri 45’dir. Mekke müşriklerinin Resûl-i Ekrem Efendimizin dâvetine karşı yeni yeni tavır takınmaya başladıkları bir dönemde nâzil olan sûrenin ana konularını şöylece özetleyebiliriz. Sûrede ölüm ötesi hayatın varlığına bir türlü akıl erdiremeyen, itirazlarını bu noktada yoğunlaştırmaya çalışan kimselere çok açık cevaplar verilmektedir.

Hakikat şudur ki, toprağın altında darmadağın olmuş hücreleriniz, çürümüş kemikleriniz ve vücudunuzun her bir parçasının nereye gidip nerede kaldığını Allah bilmektedir. Bütün bu organlarınızın Allah’ın bir tek işareti ve emriyle tekrar yaratıp ayağa kaldırması Allah için çok kolay bir şeydir. Allah’a karşı güçsüzlük izafesi kokan bu lâkırdılarınızın hiçbir değeri yoktur. Yine şu gerçeği de iyi bilin ki Allah sizin söylediğiniz her sözünüzü, yaptığınız ve yapmayı düşündüğünüz her eyleminizi, kalplerinizden geçirdiklerinizi, içinizde gizlediklerinizi en ince teferruatına kadar bilmektedir. Sizden herkesin yanı başında Allah’ın görevlendirdiği melekleri vardır. O melekler sizden sadır olan her şeyi kayda almaktadır. Hiçbir şeyiniz onlardan gizli değildir. Zamanı gelince her biriniz Allah’ın toplanın nidası üzerine topraktan fışkırıp çıkan otlar gibi ayağa kalkacaksınız. Hepiniz yaptıklarınızın hesabını vermek üzere Allah mahkemesinde hazır olacaksınız. Hiç birinizin kaçıp kurtulma imkânınız yoktur. İşte bu hayatın sonunda kendinizi Allah huzurunda bulduğunuzda gözlerinizin önündeki perdeler kalkacak ve şu anda inkâr ettiğiniz, gündemlerinize almamaya çalıştığınız, kaçıp durduğunuz gerçeklerin hepsini ayan beyan gözlerinizle göreceksiniz. Bu dünya hayatında tesadüfen var olmadığınızı, başıboş bırakılıp keyfinize göre bir hayat yaşamaya izinli olmadığınızı, tamamen aksine sizi var eden Allah’ın sizin adınıza gönderdiği hayat programına göre bir hayat yaşamakla mükellef olduğunuzu anlayacaksınız. Bu dünyanın boş ve anlamsız olmadığını, sizin imtihanınız için bu düzenin Allah tarafından kurulduğunu hesaba çekildiğiniz gün anlayacaksınız.

Tüm bunları anlayacaksınız, ama anlamaz komaz olun. Çünkü böyle zorunlu bir anlama ortamında, reddetme ya da geriye dönme imkânına sahip olmadığınız bir atmosferde bunu anlamanızın size hiçbir faydası olmayacak. Şu anda yok farz ettiğiniz âhiret, yalan saydığınız diriliş, olmaz dediğiniz hesap kitap, imkânsız gördüğünüz azap, cennet, cehennem kör gözlerinizin önüne getirilen bir gerçek olacaktır. O gün gözleriniz fal taşı gibi yerinden oynayacak, kalpleriniz duracak, yürekleriniz ağzınıza gelecektir. Zillet içinde hor hakir mahlûklar olarak cehenneme yuvarlanacaksınız.

Öyleyse ey kâfirler, ey Allah âyetlerini, fıtratlarını örtenler, gelin yarın böyle bir duruma düşmeden bugünden aklınızı başınıza alın diye Rabbimizin merhametli çağırışlarının bu minval üzere devam ettiği sûrenin âyetlerini tek tek tanıyarak yeri geldikçe bu konuları detaylı bir şekilde açıklamaya başlayalım inşallah. Rabbim âyetlerini, uyarılarını gereği gibi anlayıp hayatımıza aktarmayı ve şereflendiğimiz bu bilgileri süratlice Allah kullarına ulaştırıp onların dirilişlerini de gerçekleştirme çabasını hepimize nasip buyursun inşallah.

(A.KÜÇÜK)